آفرود باشید!
به ماشین هایی که توانایی خروج از جاده از پیش ساخته شده و طی مسیر های نا هموار رو دارن، میگن آفرود؛ و معنی کلمه به کلمه آفرود هم میشه بیرون از جاده، خارج از جاده. شاید کل چیزی که میخوام تو این پست بگم، تو همین تعریف ساده آفرود خلاصه شده باشه.
داستان ازین قراره که یه بار تو دانشکده با یکی از بچه ها حرف میزدیم و درباره آینده و شغل و تحصیل و… بحث میکردیم که رسیدیم به این سوالات که خب وقتی بستر فرآهم نیست و شغل کمه و … ما باید چیکارکنیم؟ اونجا من این مثالو برای دوستم گفتم که همه ی مردم شدن مثل ماشین های شاسی پایین و نانازی که فقط تو آسفالت صاف و تمیز میتونن رانندگی کنن؛ مثلا اگه میخوان برن یه شهری (مثلا تبریز) حتما باید جاده باشه، خلوت باشه، مسدود نباشه، ایمن باشه و … . اینام همه فقط بلدن از توی همون مسیر ثابت که یکی براشون مشخص کرده رد بشن وگر نه اصلا امکاان نداره شروع به حرکت کنن. دقیقا مثل الان جامعه که میگه کار نیست، دولت به ما کار بده باید، استخدام شیم و …
البته که این موضوع فقط مربوط به کار نیست و تو همه موارد زندگی نمود پیدا میکنه… ولی شاید همین کار، بارز ترین نمودش باشه. و این از ذهن بسته، ریسک ناپذیر (ترسو) بودن، بی تجربگی و ناپختگی و از همه مهم تر تنبلی آدما منشا گرفته. ولی اگه یکی آفرود باشه براش مهم نیست کجاست، شرایط جوی چیه، بقیه چیکار میکنن، جاده بازه یا بسته، خلوته یا نه، امنه یا نیست و… اون خودش بلده راهشو پیدا کنه و به مقصد برسه. البته که مثل بقیه از جاده هم استفاده میکنه ولی محدود بهش نمیشه… راهشو میگیره، میره. البته که به همین آسونی ها هم نیست… اون یه عمر وقتشو تو پیدا و گم شدن های مسیر تلف کرده، گرسنگی کشیده، تکون های شدید خورده، توی گل گیر کرده، کثیف شده، آفتاب سوخته شده و ریسک های بسیار شدیدی رو تحمل کرده ولی عوضش دیگه محدود به هیچ چیزی نیست. اون یه آفروده. اون مقصدش رو انتخاب میکنه و بهش میرسه. قطعا این کارو میکنه.
امثال من – که خودم رو آفرود میدونم- یک عمر بر خلاف جریان حرکت کردم… زجر کشیدم و مسیر یابی کردم، ایده هایی با سرانجام نا مشخص رو پروروندم، خیال پردازی کردم، وقتی همه دنبال نمره و تست زدن بودن من روی جشنواره خوارزمی ریسک کردم (و باختم) ، وقتمو صرف آزمایش کردم، مسخره شدم، توهین شنیدم، شکست خوردم، شکست خوردم، شکست خوردم، خرج هایی کردم که شاید ظاهرا هیچ وقت برنگشتن، عمرم رو خرج کردم ولی عوضش آفرود بودم و ازش لذت بردم؛ اینجوری بگم که آفرود بودن سبک زندگی منه. الان هم میتونم از این تجربیاتم برای اینکه روال و محدودیت های محیط رو دور بزنم استفاده کنم.
اگه بخوام یه مثال مشهود هم بزنم: فکر کردید چرا رشته پزشکی بیشترین تقاضی رو داره؟ چون جاده و مسیرش کااملا مشخصه! شما هیچ نیازی به فکر کردن، ریسک کردن و مسیر یابی ندارید. یه پروتوکل مشخصی رو طی میکنید و شروع به کار میکنید. کاری که حتا توش خیلی هم تصمیم گیری نمیکنید چجوری باشه… شاید صرفا انتخاب گرایش های تخصص یا مکان فعالیتتون. مسیر رو ساختن قبلا، خیلیم خوب ساختن، ریسک هم نداره. تشویش ذهنیش حداقل ممکنه و “شغلش تضمینیه”؛ البته که راه طولانی و خیلی سختیه و باید زحمت زیادی بکشید برای طی کردنش و از عهده هر کسی هم برنمیاد. اما یه سوال: اگه تو بقیه رشته ها هم اندازه پزشکی زحمت بکشید ممکن نیست همون قدر موفق بشید؟ جوابش یقینن بله هست اما به یه شرط: شما تو بقیه کار ها باید تصمیم بگیرید، مسیر یابی کنید، ریسک کنید… ولی این کار رو بلد نیستیم و تنبل تر از اینها بار اومدیم که اینقدر فکر کنیم!
البته آفرود بودن همه چیز نیست و خواست خدا ( یا برای بعضی ها شانس)، شرایط محیطی (مثل ماشینی که زیر دستتونه) و تجربه و یادگیری اینها در طی زمان هم موثر هست. ولی سوال اصلی اینه که: آیا ما ریسک آفرود بودن رو میکنیم؟ و از پس بیرون زدن از جاده برمیایم؟
خیلی ممنونم که این متن رو خوندید. پیشنهاد میکنم این سکانس پایانی فیلم “پرفوسور” رو هم ببینید. وقتی که این متن رو مینوشتم یادم اومد که چقدر به بحث ما مربوطه…
اینطور!
1398-06-30
پست خوبی بود👏
خیلی ممنون
خوشحالم که راضی بودید
:))))
یه نکته ای رو هم استاد عزیزم (که باعث افتخارمه اینجا رو میخونه ) فرمودند و درست هم بود، لازمه بگم: آفرود بودن هم روش و قوانین خودش رو داره و حتا جاده هایی براش وجود داره، مخصوصا تو بعضی موارد خارج شدن از مسیر به رسیدن به بیراهه منجر میشه. بطور مثال مسائل معنوی و دینی اگر بدون اطلاعات کافی باشیم خروج از مسیر خطرناکه و باید خیلی دقت کرد.
البته توی این موارد آفرود شدن به معنی خارج شدن از قوانین و قانون شکنی نیست؛ فرق هست بین آفرود بودن و قانون رو زیر پا گذاشتن. تو این پست بیشتر از یک مفهوم صحبت کردم. امیدوارم باعث گمراهی نشه و کمک بکنه که از جاده های محدود ذهنی مون خارج بشیم.
ممنون استاد